İşitme Nedir ?
İşitme, kulak yoluyla titreşimleri fark ederek sesi algılama ve beyinde işlemlemeyle gerçekleşen bir süreçtir. Bireyin gelişim ve yaşamını etkileyen en önemli duyulardan biridir. İnsan kulağının duyabildiği frekans aralığı 20 Hz ile 20.000 Hz arasındadır.
Kulak, işitme ve denge organı olarak görev yapmaktadır. İşitmeyi sağlayan bölüm koklea olarak adlandırılırken, dengeyi sağlayan bölüm ise vestibüler labirent olarak adlandırılmaktadır.
Kulağın; Sesleri alma, beyne iletme ve yön tayini gibi başlıca görevleri vardır.
Kulak; Dış, orta ve iç kulak olmak üzere üç bölümde incelenmektedir.
- Dış Kulak
Kulak kepçesi ve Kulak kanalından oluşur. Bu kanalın dıştaki üçte birlik kısmı kıkırdak, üçte ikilik kısmı ise kemik yapıdadır.
- Orta Kulak
Kulak zarı (timpanik membran) ,kemikçikler ve östaki tüpünden oluşur.
Timpanik membran olarak da adlandırılan kulak zarı, orta kulağı dış kulaktan ayırır.
Kemikçikler; çekiç (malleus), örs (incus) ve üzengi (stapes) adı verilen üç kemikçikten oluşur ve birbirlerine bağlıdır.
Çekiç , kemikçiklerden en büyüğüdür ve bir ucu örs’e, diğer ucu ise kulak zarına bağlıdır. Örs üzengi ile bağlıdır. Üzengi kemiğinin tabanı ise oval pencere ile bağlantılıdır. Bu pencere orta kulağı iç kulaktan ayıran 2 pencereden biridir. Diğeri ise yuvarlak penceredir.
Östaki borusu (tüpü), orta kulak boşluğunda yer alan orta kulak ile genizi birbirine bağlayan küçük bir kanaldır. Temel görevi orta kulaktaki basıncı eşitler. Östaki tüpü eğer düzgün çalışmazsa orta kulakta çeşitli sorunlara yol açabilmektedir.
- İç Kulak
Koklea, vestibül ve yarım daire kanallarından oluşur.
Koklea şekil olarak salyongozu anımsatır ve kokleanın içindeki işitmeden sorumlu ana organ ise Korti organıdır. Korti organında gelen sinyalleri beyne iletmeye yardımcı tüylü hücreler bulunur.
12 500 dış tüylü hücre ve 3 500 iç tüylü hücre olmak üzere toplam 16 000 tüylü hücre bulunur.
Vestibül, yarım daire kanallarıyla birlikte dengeye yardımcı olan reseptörleri içerir.
Nasıl işitiriz?
İşitme süreci, dış kulakta başlar. Ses kaynağından gelen ses dalgaları, kulak kepçesi tarafından toplanılır ve artırılarak dış kulak yolundan kulak zarına doğru ilerler.
Ses dalgaları kulak yolunu geçtikten sonra kulak zarına (timpanik membran) ulaşır. Bu noktada, ses dalgaları kulak zarını ve kemikçikleri titreştirir. Kemikçikler; çekiç (malleus), örs (incus) ve üzengi (stapes) adı verilen üç kemikçikten oluşur ve birbirlerine bağlıdır. Bu kemikçikler, kulak zarından aldıkları ses enerjisini yükselterek iç kulağa aktarır.
Kemikçikler tarafından yükseltilen ses dalgaları, iç kulağın (koklea) içindeki sıvıyı hareketlendirir. İç kulakta bulunan özel duyu hücreleri, bu sıvı hareketini algılar ve elektro-kimyasal sinyal üretirler.
Bu üretilen sinyaller, duyu hücrelerine bağlı olan işitme siniri lifleri aracılığıyla beyne iletilir. İşitme siniri tarafından beyne iletilen bu sinyaller, beyindeki işitme merkezi tarafından yorumlanır.
Son olarak, beyin, aldığı sinyalleri analiz eder ve seslerin özelliklerini belirler. Bu sayede sesin anlamlandırılması ve ayırt edilmesi gerçekleşir.
İşitme kaybınız olduğunu düşünüyorsanız size en yakın Helix işitme merkezine uğrayarak işitme testi yaptırabilirsiniz.